Βιβλιοθήκη του Αδριανού
 Τα ερείπια της δυτικής πρόσοψης της Βιβλιοθήκης του Αδριανού. | |
  | |
| Τοποθεσία | Ελλάδα |
|---|---|
| Περιοχή | Αθήνα |
| Συντεταγμένες | 37°58′32″N 23°43′34″E / 37.9755555556°N 23.7261111111°EΣυντεταγμένες: 37°58′32″N 23°43′34″E / 37.9755555556°N 23.7261111111°E |
| Είδος | Βιβλιοθήκη |
| Ιστορία | |
| Υλικό | Μάρμαρο |
| Ίδρυση | 132 μ.Χ. |
| Περίοδοι | Κλασική Περίοδος |
| Πολιτισμοί | Αρχαία Ελλάδα, Αρχαία Ρώμη |
| Σχετιζόμενο με | Αυτοκράτορας Αδριανός |
| Σημειώσεις | |
| Ιδιοκτησία | Δημόσια Κτήση |
| Διαχείριση | Υπουργείο Πολιτισμού |
| Πρόσβαση κοινού |    Σταθμός Μοναστηράκι |
Η Βιβλιοθήκη του Αδριανού ήταν μεγάλη βιβλιοθήκη στην αρχαία Αθήνα. Ονομάστηκε έτσι επειδή ιδρύθηκε από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό. Η βιβλιοθήκη ονομαζόταν και Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το κτίσμα διέθετε μία μόνο είσοδο από ένα μνημειακό πρόπυλο με τέσσερις κίονες από ροζ φρυγικό μάρμαρο, με κορινθιακά κιονόκρανα, θριγκό και αέτωμα από πεντελικό μάρμαρο. Από τους δύο τοίχος της πρόσοψης που θα εκτείνονταν δυτικά και ανατολικά του μνημειακού προπύλου σώζεται ο δυτικός, κατασκευασμένος από πεντελικό μάρμαρο και κοσμημένος με προέχουσες κιονοστοιχίες κορινθιακού ρυθμού από πράσινο καρύστιο λίθο. [1]Το μοναδικό πρόπυλο έδινε πρόσβαση σε μεγάλη εσωτερική αυλή έκτασης 100 × 70 μέτρων, με δεξαμενή στο κέντρο, την οποία περιέβαλε εντυπωσιακό περιστύλιο με κορινθιακούς κίονες από ροζ φρυγικό και πεντελικό μάρμαρο. Στα ανατολικά του περιβόλου υπήρχαν πέντε αίθουσεςː μια κεντρική με εσοχές στους τοίχους που υποδηλώνουν την ύπαρξη ραφιών για έγγραφα, δύο δεξιά και αριστερά της (αναγνωστήρια) και άλλες δύο γωνιακές (μάλλον αίθουσες διδασκαλίας)[2]. Υπάρχει η άποψη ότι η κεντρική αίθουσα μπορεί να ήταν τριώροφη, ενώ τα ράφια στους τοίχους της θα επέτρεπαν τη φύλαξη 18-20.000 περγαμηνών.
Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στην Αθήνα, στο Μοναστηράκι, βόρεια της Ακρόπολης. Μέσα στο μικρό μουσείο του εκτίθεται επίσης ρωμαϊκό κολοσσικό άγαλμα Νίκης του 1ου αιώνα π.Χ., που βρέθηκε στο χώρο. Ακριβώς δίπλα στη βιβλιοθήκη υπάρχει το Τζαμί Τζισταράκη του 18ου αιώνα.
Ιστορική αναδρομή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Αδριανός ήταν ένθερμος φιλέλληνας και γι' αυτό επισκεπτόταν συχνά την Αθήνα κατά την διάρκεια της εξουσίας του από το 117 ως το 138. Η βιβλιοθήκη ιδρύθηκε το 132.[3][4] Εκτός από την βιβλιοθήκη ίδρυσε ακόμη πολλά άλλα κτίρια, διεύρυνε τη Ρωμαϊκή Αγορά και αποπεράτωσε τον Ναό του Ολυμπίου Διός.
Το 267 η Βιβλιοθήκη καταστράφηκε κατά τη διάρκεια επιθέσεως των Ερούλων. Τα υπολείμματα ενσωματώθηκαν στο υστερορωμαϊκό τείχος.[5] Το 412 ανακαινίστηκε με απόφαση του τότε Ρωμαίου διοικητή Ερκούλιου.[6] Με την έλευση του Μεσαίωνα ο προστατευμένος από το υστερορωμαϊκό τείχος χώρος της βιβλιοθήκης γίνεται η καρδιά και το οικονομικό κέντρο της Μεσαιωνικής Αθήνας. Την ίδια εποχή θεμελιώθηκε χριστιανικός ναός στην εσωτερική αυλή, ο οποίος τον 7ο αιώνα διευρύνθηκε και έγινε βασιλική τρίκλιτη εκκλησία. Η μετατροπή αυτή απέτρεψε την κατεδάφιση του κτιρίου.[7] Τον 11ο αιώνα, στα ίδια θεμέλια κτίστηκε η Εκκλησία της Μεγάλης Παναγιά, η οποία καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1884.
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας η Βιβλιοθήκη του Αδριανού αποτελούσε την έδρα του Τούρκου Βοεβόδα. Το 1835 κτίσθηκε Οθωνικός Στρατώνας στο χώρο όπου στεγαζόταν το Βοεβοδαλίκι.[8]
.jpg)
Στις 9 Αυγούστου του 1884 μετά από εμπρησμό αποτεφρώνονται τα εκατό και πλέον μικρομάγαζα που υπήρχαν στο παζάρι της Βιβλιοθήκης του Αδριανού καθώς και άλλα κτήρια της περιοχής. Επίσης καίγεται η Μεγάλη Παναγιά, η παλαιότερη εκκλησία της Αθήνας. Έτσι το γεγονός ότι η περιοχή της βιβλιοθήκης είναι πλέον άδεια από κτίσματα δίνει την κατάλληλη ευκαιρία ώστε να ξεκινήσουν αρχαιολογικές έρευνες στη περιοχή. Οι ανασκαφές στον χώρο ξεκίνησαν τη περίοδο 1885-1886 από την Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία, υπό την επίβλεψη των Στέφανου Κουμανούδη και Βίλελμ Ντέρπφελντ. Το 1950 οι έρευνες στον χώρο συνεχίστηκαν από τον Ιωάννη Τραυλό.[9]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ζαρμακούπη, Μάνθα. «Ρωμαϊκή Αθήνα - περιήγηση στον χώρο». Archaiologia Online.
- ↑ Ζαρμακούπη, Μάνθα. «Ρωμαϊκή Αθήναː περιήγηση στον χώρο». Αρχαιολογία Online. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2024.
- ↑ Choremi-Spetsieri, A. The Library of Hadrian at Athens: Recent Finds. Αθήνα: Ostraka. σελ. 137-147.
- ↑ Glowacki, Kevin T. «The Ancient City of Athens: The Library of Hadrian». www.stoa.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Ρωμαϊκή Αγορά - Βιβλιοθήκη Αδριανού - Ancient Athens 3D». Ancient Athens 3D. 18 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Hadrian's library - Athens Athens Greece». www.greece-athens.com. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2016.
- ↑ «12 Top-Rated Things to Do in Athens | PlanetWare». www.planetware.com. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού | Βιβλιοθήκη Αδριανού». odysseus.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία | Βιβλιοθήκη Αδριανού». www.archetai.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2016.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ζαρμακούπη, Μ. 2023. «Ρωμαϊκή Αθήνα», Αρχαιολογία και Τέχνες 141, 122-144.
- Μοναστηράκι - Πλάκα, Άρτεμις Σκουμπουρδή
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Βιβλιοθήκη του Αδριανού, Ρωμαϊκή Αθήνα, περιήγηση στον χώρο, Archaiologia Online (Ελληνικά)
- Ρωμαϊκή Αγορά και Βιβλιοθήκη Αδριανού, ψηφιακή αναπαράσταση στον ιστότοπο AncientAthens3D.com (Ελληνικά)
- Μικρή περιγραφή από το Υπουργείο Πολιτισμού Αρχειοθετήθηκε 2010-09-10 στο Wayback Machine. (Ελληνικά)
- Μικρή περιγραφή και φωτογραφικό υλικό Αρχειοθετήθηκε 2017-12-25 στο Wayback Machine. (Αγγλικά)